Het Institute for Sustainable Process Technology (ISPT) bestaat volgend jaar twintig jaar. Een periode waarin de procesindustrie ingrijpend veranderde en waarin ISPT uitgroeide tot hét platform voor pre-competitieve samenwerking. ‘Onze projecten zijn altijd gericht op impact.’
Medebestuurder Klaartje Rietkerken-van Gaans en Program Officer Otto Tobé blikken terug, maar kijken vooral vooruit: naar nieuwe waardeketens, naar systeemdenken en naar een industrie die alleen kan innoveren en vooruitkomen door samenwerking.
Twee decennia vertrouwen
‘Wat mij misschien wel het meest trots maakt,’ zegt Rietkerken-van Gaans, ‘is dat vrijwel al onze oprichters en partners van het eerste uur nog steeds aangesloten zijn. Dat zegt iets over onze onafhankelijkheid en de waarde die bedrijven hechten aan een veilige omgeving voor open innovatie.’
‘De procesindustrie heeft behoefte aan oplossingen die binnen vijf jaar toepasbaar zijn. Daardoor zijn onze projecten altijd gericht op impact.’
Terugkijkend ziet ISPT duidelijke fases in de onderzoeksfocus van de afgelopen twintig jaar. Van modulaire fabrieken tot waterstof: telkens bewoog ISPT mee met de vraag uit de industrie. ‘Dat is inherent aan ons model’, zegt Tobé. ‘We werken vraaggestuurd. De procesindustrie heeft behoefte aan oplossingen die binnen vijf jaar toepasbaar zijn. Daardoor zijn onze projecten altijd gericht op impact.’
Waardeketens bouw je samen
Zo is het Circular Plastics Initiative vijf jaar geleden mede door ISPT opgezet. Inmiddels staat er een nationale roadmap, een portfolio vol projecten en een breed consortium: van MKB tot grote chemiebedrijven. ‘Dat soort waardeketens bouw je niet in je eentje’, aldus Rietkerken-van Gaans. ‘Ze worden alleen succesvol als ze economisch rendabel zijn. Innovatie zonder business case blijft op de plank liggen.’
De drie transities bepalen de toekomst
Voor de komende jaren structureert ISPT het werk samen met de procesindustrie, technische universiteiten en andere kennisinstellingen langs drie grote transities. Dat zijn de energietransitie: de omslag naar duurzame elektriciteit, clean ammonia en andere waterstofdragers en nieuwe procesroutes. De materialentransitie: het sluiten van kringlopen, hoogwaardige recycling en circulaire grondstoffen. En de agrofoodtransitie.
‘Deze drie transities vormen de ruggengraat van ons werk,’ zegt Rietkerken-van Gaans. ‘Ze zijn onlosmakelijk verbonden en bepalen samen de toekomst van de Nederlandse en Europese procesindustrie.’
Tobé ziet vooral een sterke versnelling op het gebied van elektrificatie om aardgas te kunnen vervangen als energiebron in de procesindustrie. ‘Dat vraagt om nieuwe technologie en andere procesinrichting.’ Tegelijkertijd wil de industrie minder afhankelijk worden van grondstoffen uit specifieke regio’s. ‘Daarom moeten we onze eigen afvalstromen opnieuw waarderen. Zo werken we bijvoorbeeld in verschillende projecten samen met afvalverwerkers, technologieleveranciers en industrie aan volledig gesloten kringlopen.’
Wij brengen de juiste partijen bij elkaar en creëren een omgeving waarin iedereen iets brengt en haalt
Matchmaker voor gedeelde technologische uitdagingen
ISPT bouwt consortia rondom concrete vragen over innovatie en transitie uit de industrie. ‘Wij brengen de juiste partijen bij elkaar en creëren een omgeving waarin iedereen iets brengt en haalt’, zegt Rietkerken-van Gaans. ‘Het gaat altijd om technologische vraagstukken die meerdere bedrijven raken.’
Tobé voegt toe: ‘Een zuivelfabriek en een petrochemische fabriek gebruiken vaak dezelfde energie-intensieve scheidingstechnieken. Door dat soort gemeenschappelijke uitdagingen samen op te pakken, benut je elkaars kennis zonder concurrentiebelangen te schaden.’
ISPT ziet bovendien dat systeemdenken steeds belangrijker wordt. Rietkerken-van Gaans: ‘Met de expertise van decennialange ervaring helpt het ISPT om de steeds complexere uitdagingen van de Nederlandse en Europese procesindustrie op te pakken. Samen brengen we de innovaties in baanbrekende transities naar een gewenste toekomst.’
Dit artikel is eerder gepubliceerd in IndustrieLinqs.