In de laatste aflevering van de ISPT-podcast “Zo gemakkelijk verduurzamen we (niet)” schetsen Tjeerd Jongsma (directeur ISPT) en Lucas Simons (CEO NewForesight) een inspirerende visie op Nederland in 2050. Ze bespreken de samenhang tussen de energietransitie, materialentransitie en landbouwtransitie en verkennen hoe we van ambitie naar actie gaan. Wat zijn de vijf fases van transitie? Wanneer werkt polderen wel – en wanneer juist niet? Luister mee voor scherpe inzichten, praktische handvatten en een hoopvol perspectief op een duurzame toekomst.
Een gedeelde toekomstvisie als vertrekpunt
De aflevering opent – net als de vorige afleveringen – met een inspirerende column van Noor van den Berg, waarin ze een toekomstvisie schetst: een Nederland in 2050 dat volledig draait op hernieuwbare energie, waarin circulaire economie en natuurinclusiviteit de norm zijn. Noor benadrukt dat een heldere visie, daadkrachtig optreden en samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en burgers essentieel zijn om dit toekomstbeeld te realiseren.
De verwevenheid van transities
De kernboodschap van de podcast is dat alles met elkaar samenhangt: de energietransitie vormt de basis voor de materialentransitie en de landbouwtransitie. Dit vraagt om sectoroverschrijdende samenwerking, waarbij niet alleen bedrijven, maar ook hun toeleveranciers, klanten en zelfs afvalverwerkers samen moeten werken. Zoals Tjeerd Jongsma zegt: “Je moet niet alleen met je vroegere klant werken, maar met de hele keten.”
De 5 fases van transitie
Lucas Simons introduceert een model van 5 fases die elke transitie doorloopt: ontkenning, experiment, competitie, opschaling en normalisering. Elke fase brengt specifieke uitdagingen en kansen met zich mee. Het versnellen van transities vraagt om duidelijke visievorming en het creëren van first-mover advantages. “Urgentie en intrinsieke motivatie van bedrijven zijn cruciaal om echte verandering in gang te zetten,” aldus Simons.
Polderen: wanneer is het effectief?
Nederland staat bekend om zijn traditie van polderen. Maar wanneer werkt polderen wel, en wanneer juist niet? Volgens Jongsma en Simons is polderen zinvol in fases waarin sectoren en ketens samen plannen maken. Maar zodra een transitie opschaling vereist, moet de focus liggen op concrete actie en het creëren van concurrentievoordeel, niet op eindeloze gesprekken. “We moeten minder praten over wat we niet willen, en meer over wat we wél willen,” stelt Simons.
De truc is: wanneer polder je niet en haal je partijen uit elkaar om versnelling te creëren, en wanneer breng ze weer bij elkaar om op te schalen?
Lucas Simons – NewForesight
Van visie naar actie
De belangrijkste les uit deze aflevering? Het vertalen van een gedeelde visie naar sector-specifieke acties. Door de uitdagingen en oplossingen op te delen in hapklare brokken, wordt duidelijk wie wat moet doen. Tjeerd benadrukt: “Als we elkaars taal spreken, kunnen we bepalen welke rol iedereen kan nemen.” Deze aanpak maakt een duurzame economie in 2050 haalbaar.
Over de podcast “Zo gemakkelijk verduurzamen we (niet)”
Duurzaamheid lijkt vanzelfsprekend, maar schuilt achter complexe keuzes en uitdagingen. In deze 4-delige ISPT-podcast bespreken experts de cruciale rol van de Nederlandse industrie in de energietransitie, materialentransitie en agrofoodtransitie. Hoe kunnen we slimme keuzes maken om koploper in duurzaamheid te worden, terwijl we kansen benutten zonder grote bedrijven weg te jagen?
- Aflevering 1 – Energietransitie: Hoe versnellen we door middel van flexibiliteit?
- Aflevering 2 – Materialentransitie: Welke keuzes zijn nodig?
- Aflevering 3 – Hoe kunnen we opschalen voor een duurzame voedselketen?
- Aflevering 4 – Van ambitie naar actie: waarom samenhang cruciaal is voor transitiesucces
